Wspólne ustalenia Głównych Inspektorów: ITD i PIP w sprawie kontroli
informacja własna
kwiecień 2010
Wspólne stanowisko Głównego Inspektora Transportu Drogowego oraz Głównego Inspektora Pracy skierowane do podległych im służb kontrolnych oraz do organizacji zrzeszających przewoźników i kierowców:
Rzeczpospolita Polska
GŁÓWNY INSPEKTOR PRACY
Tadeusz Zając
Rzeczpospolita Polska
GŁÓWNY INSPEKTOR
TRANSPORTU DROGOWEGO
Tomasz Połeć
Warszawa, dnia 16 lipca 2009 r.
Okręgowi Inspektorzy Pracy
(wszyscy)
Wojewódzcy Inspektorzy Transportu Drogowego
(wszyscy)
Nawiązując do ustaleń podjętych na spotkaniu Głównego Inspektora Pracy i Głównego Inspektora Transportu Drogowego z udziałem przedstawicieli Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Transportu Drogowego i Zrzeszenia Międzynarodowych Przewoźników Drogowych, które odbyło się 10 lipca 2009 r., mając na uwadze zapisy art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589 ze zm.) oraz art. 54 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 oraz treść art. 67 ust. 1 ustany z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874 ze zm., zwanej dalej "ustawą o transporcie drogowym"), przekazujemy do wiadomości i stosowania przez okręgowych inspektorów pracy i wojewódzkich inspektorów transportu drogowego, następujące stanowisko:
1) Na mocy art. 1 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o zmianie ustawy o czasie pracy kierowców (Dz. U. Nr 79, poz. 670), z dniem 28 czerwca 2009 r., otrzymały nowe brzmienie art. 21 i 25 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. Nr 92, poz. 879 ze zm.);
2) Treści art. 21 ustawy o czasie pracy kierowców wskazuje jednoznacznie, że niniejsza regulacja (w przypadku gdy praca jest wykonywana w porze nocnej, czas pracy kierowcy nie może przekraczać 10 godzin w danej dobie) odnosi się do czasu pracy a nie do czasu jazdy (czasu prowadzenia pojazdu). Pojęcie czasu jazdy jest pojęciem węższym w stosunku do pojęcia czas pracy, co wynika z art. 6 ustawy o czasie pracy kierowcy. Przepis określa, że prowadzenie pojazdu jest jedną z dyspozycji zaliczanych do czasu pracy. Dodatkowo należy wskazać, że dla celów rozliczania czasu pracy, przez dobę należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której kierowca rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy (art. 8 ustawy o czasie pracy kierowców). Powyższa analiza pozwala stwierdzić, że art. 21 ustawy o czasie pracy kierowców nie podlega kontroli prowadzonej przez inspektorów transportu drogowego, lecz jest przedmiotem kontroli czasu pracy prowadzonej przez inspektorów Państwowej Inspekcji Pracy;
3) Wykładnia celowościowa i funkcjonalna art. 25 ustawy o czasie pracy w obecnie obowiązującym brzmieniu pozwala na stwierdzenie, że na pracodawcy nie ciąży obowiązek prowadzenia ewidencji czasu pracy kierowców łącznie we wszystkich formach wymienionych w art. 25 ust. 1 pkt 1-5. Poza kwestią sporną pozostaje bowiem, że w celu odpowiedniego ewidencjonowania czasu pracy kierowcy, wykonującego wyłącznie przewozy drogowe pojazdami wyposażonymi w tachografy analogowe, pracodawca nie będzie mógł prowadzić ewidencji w formach określonych w pkt 2 i 3, tj. w postaci wydruków danych z karty kierowcy i tachografu cyfrowego oraz plików pobranych z karty kierowcy i tachografu cyfrowego. Nie ma też potrzeby, aby pracodawca dublował ewidencję czasu pracy i równolegle wykazywał te same dane w różnych formach w sposób ciągły, np. w postaci wykresówek oraz w postaci rejestru opracowanego na ich podstawie, albo w postaci rejestru opracowanego na podstawie wykresówek i jednocześnie w postaci ewidencji czasu pracy, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 2981 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.), stanowiącej, zgodnie z art. 25 ust. 1 pkt 4 ustawy o czasie pracy kierowców, inny dokument potwierdzających czas pracy i rodzaj wykonywanej czynności. Należy jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 25 ust 2 pkt 1 ustawy o czasie pracy kierowców pracodawca jest obowiązany na wniosek pracownika udostępnić kierowcy ewidencję czasu pracy. Wykładnia celowościowa i funkcjonalna wskazuje, że ewidencja czasu pracy powinna być udostępniona w takiej formie, aby była możliwa do odczytania przez wnioskodawcę - kierowcę. Tym samym, jeżeli kierowca w danym okresie nie wykonywał innych czynności, nie podlegających rejestracji przez tachograf, wystarczającym jest udostępnienie mu danych zarejestrowanych przez to urządzenie (również w formie wydruku).
Powyższe nie zmienia faktu, że prowadzona przez pracodawcę dokumentacja, bez względu na formę, powinna stanowić spójną i rzetelną ewidencję czasu pracy kierowcy, która umożliwi prawidłowe ustalenie jego wynagrodzenia i innych świadczeń związanych z pracą, np.: wynagrodzenia wraz z dodatkiem za pracę w godzinach nadliczbowych;
4) Dyspozycja art. 25 ust. 2 pkt 2 ustawy o czasie pracy kierowców nie jest sprzeczna z prawem wspólnotowym w zakresie kontroli przepisów dotyczących okresów prowadzenia i obowiązkowych przerw w transporcie drogowym, z uwagi na odmienny zakres przedmiotowy tych regulacji. Oznacza to, że uprawnieni do kontroli norm prowadzenia pojazdów i obowiązkowych przerw, na podstawie przepisów ustawy o transporcie drogowym, nie są upoważnieni do żądania zapisów z urządzenia rejestrującego za okres przekraczający 12 miesięcy. Nie zwalnia to jednak pracodawcy, z obowiązku przechowywania dokumentów wymienionych w art. 25 ust 1 pkt 1-5 ustawy o czasie pracy kierowców, stanowiących równocześnie ewidencję czasu pracy, przez okres kolejnych 2 lat, co może być przedmiotem kontroli Państwowej Inspekcji Pracy.
Główny Inspektor Pracy
Tadeusz Zając (-)
Główny Inspektor Transportu Drogowego
Tomasz Połeć (-)